Pedagogische Studiën

To address teacher shortages, Dutch Universities of Applied Sciences strive to enhance the appeal and accessibility of their teacher education programs by making their curricula more flexible. Flexibility in education is conceptualized from multiple perspectives, namely the student, workplace, and societal perspectives. This study uses the term ‘responsive’ to refer to these three perspectives, which served as a lens to examine how responsiveness manifests in day-to-day practices in Dutch teacher education. A case study of twelve TE programs examined various practices within the enacted curriculum. Data were collected through semi-structured interviews. Data analysis revealed four distinct profiles. These profiles are interpreted as: customization-oriented, locally-oriented, community-oriented, and change-agent-oriented. The profiles could serve as a conceptual frame to better understand the concept of responsiveness in education. For practical application, these four profiles may assist in identifying the type of responsive curriculum that educational programs aim to achieve, thereby supporting curriculum developers in making more coherent and consistent decisions regarding curricular responsiveness.

Volgens functionele en (socio-)cognitieve modellen zijn lezen en schrijven sterk verweven. In deze studie staat genre centraal als verbindende schakel tussen beide. Wij ontwikkelden genregericht, samenhangend lees- en schrijfonderwijs en onderzochten de effecten ervan op leesvaardigheid. Twee lessenseries over columns respectievelijk nieuwsberichten werden geïmplementeerd in havo 4-klassen van drie vo-scholen. In een gekruist onderzoeksontwerp werden acht docenten aselect verdeeld over de column- en nieuwsberichtconditie. Alle leerlingen (N=162) maakten dezelfde voor- en natoetsen. Op de voormetingen verschilden de lees- en schrijfprestaties van beide groepen niet significant. De implementatietrouw en de sociale validiteit waren goed. Blijkens multilevelanalyses beantwoordden leerlingen uit de nieuwsberichtconditie op de nameting genregerichte vragen bij nieuwsberichten beter dan leerlingen uit de columnconditie, en vice versa. Het conditie-effect was voor de nieuwsberichten groot en voor de columns middelmatig van omvang. De conclusie luidt dat genregericht, samenhangend lees- en schrijfonderwijs een positief effect op leesvaardigheid heeft. Vervolgonderzoek is nodig, naar de rol van genrekennis en naar de vraag welke genres op welke leeftijd het beste aangeboden kunnen worden. 

This qualitative study examines the lines of reasoning employed by Dutch student teachers in relation to educational inequalities, with the aim of identifying opportunities for a social justice perspective to enrich their understanding. From our analysis of focus groups and interviews with 26 student teachers, three patterns emerged: a tendency to individualise inequality, rejection of negative labels and hierarchies, and difficulty identifying systemic solutions. The lines of reasoning within these patterns indicate that many student teachers struggle to recognise the structural aspects of inequality. Even those aware of structural inequality often perceive their role in fighting the system as limited. This study emphasises that caveats in student teachers’ lines of reasoning reflect broader educational and societal discourses and challenges, highlighting the need for a social justice perspective to empower teachers to challenge existing structures and contribute to meaningful social change.

De in september 2024 aangekondigde bezuinigingsoperatie voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) bedreigt de subsidiëring van beurzenprogramma’s door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze discussiebijdrage geeft een kritische reflectie op de beleidsbeslissing en betoogt wat de meerwaarde is van promotieonderzoek door leraren. In Nederland en Vlaanderen is er steeds meer aandacht voor evidence-informed beleid en praktijk, wat leidt tot een grotere erkenning van het perspectief van leraren. Promotieonderzoek door leraren sluit aan bij deze ontwikkeling, doordat het hen in staat stelt zelf te bepalen wat relevant is om te onderzoeken. Studies tonen aan dat de impact ervan zich richt op de eigen onderwijspraktijk, wat ook bijdraagt aan professionele ontwikkeling. Onder de juiste omstandigheden kan het een meer dynamische en gelijkwaardige interactie bevorderen tussen twee contexten die in het verleden - en soms nog steeds  - veelal gescheiden van elkaar opereren.